اولویت سیاست خارجی ایران

اولویت سیاست خارجی ایران

 

دکتر محمدرضا اسماعیلی شازندی

 

سـیـاسـت خـارجـی ، خـط مـشـی و روشـی اسـت کـه دولتـهـا در بـرخـورد بـا امـور و مسائل خارج از کشور برای حفظ حاکمیت و دفاع از موجودیت و منافع خود اتخاذ می کنند.

در عرصه روابط بین الملل ، سیاست خارجی کشورها از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار اسـت . رفـتـار دولتـهـا در مـحـیـط بـیـن المـللی بـر اسـاس اتـخـاذ سـیـاسـتـهـایـی شکل می گیرد که به بهترین وجه منافع ملی آنها را تاءمین کند. دولتها همچنان که بر نظام بین المللی اثر می گذارند، از آن نیز تاءثیر می پذیرند.

در قـلب سـیـاسـت خـارجـی ، تـاءمـیـن صلح و جلوگیری از تعرض به آب و خاک و سیستم سـیـاسـی قـرار دارد و ایـن بـدان مـعـنـی اسـت کـه همه شئون زندگی فردی و اجتماعی از چگونگی وضعیت نهایی سیاست خارجی متاءثر می شود.

 

سـیـاسـت خـارجـی در انـدیـشه سیاسی رهبر معظم انقلاب

«عزت، حکمت و مصلحت» سه اصل محوری و ثابتی بوده است که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر مبنای آنها شکل گرفته است. رهبر معظم انقلاب این سه اصل را «یک مثلث الزامی برای چارچوب ارتباطات بین‌المللی» دانسته و همچنین تعامل ایران با جهان را در سند چشم‌انداز بیست ساله‌ی کشور بر مبنای این سه اصل پیش‌بینی کرده‌اند.

سـیـاسـت خـارجـی در انـدیـشه سیاسی رهبر معظم انقلاب ، استمرار سیاست های بنیانگذار جـمـهـوری اسـلامـی حـضـرت امـام خـمـیـنـی (ره ) اسـت . ایـشـان در بـیـان اصـول سـیـاسـت خـارجـی مـعـتـقـد بـه ادامـه خـط امـام و اصـل تغییرناپذیر ((نه شرقی ، نه غربی )) است و بر این نکته تاءکید دارند که مهم تـریـن اصـل در سـیـاسـت خـارجـی مـا، حـمـایـت از هـویـت نـظـام اسـلامـی و پـافـشـاری بر اصـول و ارزشـهـاسـت و سـه اصـل ((عـزت ، حـکـمـت و مـصـلحـت )) را یک مثلث الزامی برای چارچوب ارتباطات بین المللی نظام جمهوری اسلامی می دانند که نباید هیچ گونه خدشه ای به آن وارد شود.

از دیـدگـاه رهـبـری ، در سیاست خارجی جمهوری اسلامی هیچ گونه گردن کلفتی و ژست ابر قدرتی از هیچ کس پذیرفته نیست . کنار نیامدن با ظالم ، رشوه نپذیرفتن از زورمند و زرمـنـد، پـافـشـردن بـر حـقـیـقـت و حـمـایـت از مـظـلومـان و طـرفـداری از اسـلام ، از جمله اصـول مـسـتـحـکـم سـیـاسـت خـارجـی مـحـسـوب مـی شـود کـه جنجال های هوچیگرانه دشمنان هم هرگز قادر به منحرف ساختن آن نخواهد بود.

 

اولویت های سیاست خارجی ایران

با توجه به وضعیت استراتژیک ایران در منطقه آسیا برخی از اولویت های سیاست خارجی کشورمان عبارت است از:

 

نخست: رابطه عمیق با کشورهای منطقه و تشکیل یک قدرت منطقه ای

رابطه با کشورهای منطقه از اولویت های سیاست خارجی ایران است. با توجه به اولويت سياست خارجي جمهوري اسلامي ایران يكي از پارامتر هاي وزارت امور خارجه همواره گسترش مناسبات دو جانبه و چند جانبه خصوصا در رابطه با كشورهاي همسايه و منطقه بوده است.

تشکیل یک قدرت منطقه ای متشکل از همسایگان و آسیای میانه و قفقاز و شاید برخی کشورهای عربی مثل سوریه می تواند در افزایش توان ایران در معادلات جهانی موثر باشد. از این قدرت می توان برای افزایش خدمات اجتماعی به ویژه در زمان بحران استفاده کرد. و قدرت اقتصادی کشور نیزافزایش می یابد. ضمن اینکه قدرت منطقه در تامین امنیت کشور نیز بسیار موثر می باشد.

 

دوم: حمایت از همسايگان، دوستان و متحدان

با توجه به اینکه روابط دوستانه با همسایگان اولویت اصلی در سیاست خارجی ایران است، حمایت از همسايگان، دوستان و متحدان در اولویت سیاست خارجی ایران قرار دارد.

در میان کشورهاي همسایه، گسترش روابط با کشورهاي اسلامي جزو اولويت‌هاي سياست خارجي دولت ايران است.

 

سوم: گسترش روابط با کشورهای آسیای میانه و قفقاز

آسیای میانه و قفقاز در اولویت سیاست خارجی ایران است . استقلال 15 جمهوری پیشین از اتحاد جماهیر شوروی ( آذربایجان، ارمنستان، ازبکستان، استونی، اوکراین، بلاروس، تاجیکستان، ترکمنستان، روسیه، قرقیزستان، قزاقستان، گرجستان، لتونی، لیتوانی، مولداوی ) بیست سال پیش، یکی از بزرگترین رویدادها‌ی سده بیستم به شمار می‌رود. ایران جزو نخستین کشورهایی بود که استقلال این جمهور‌ی‌ها را به رسمیت شناخت.

یکی از بزرگترین مشکلات کشورهای آسیایی میانه ( ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، قزاقستان، قرقیزستان) نداشتن راه به آب‌های آزاد است که یکی از امن ترین و مناسبترین راه‌‌ها مسیر ایران است. تشکیل خطوط پروازی با کشورهای این منطقه نیز ضروری است.

از سوی دیگر مشترکات فرهنگی، تاریخی، دینی، پتانسیل‌های اقتصادی و تجاری این کشورها با توجه به جمعیت گسترده‌ای که دارند می‌توانند زمینه مناسبی برای فعالیت ایران باشند. ترویج فرهنگ و زبان فارسی در این کشورها ضروری است.

 

چهارم: اعتماد سازی و تنش زدایی متقابل

وقتی صحبت از اعتمادسازی و تنش زدایی با کشورهای دیگر مطرح می شود، ایده بسیار خوبی است. اما رفتار متقابل در سیاست خارجی باید لحاظ شود و این امر در اعتمادسازی نیز باید به صورت متقابل باشد.

 

پنجم: تکمیل روند الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی

عضویت ناظر ما در سازمان تجارت جهانی تا کنون پذیرفته شده است ولی تاکنون موضوع الحاق کامل به نتیجه نرسیده است.  از اولویتهای سیاست خارجی دولت آقای روحانی باید که تکمیل روند الحاق ایران در سازمان تجارت جهانی باشد.  سرمایه گذاری خارجی در ایران تا حد زیادی منوط به الحاق ما به این سازمان است.  البته پیوستن ایران به این سازمان می تواند هم ایجاد فرصت و هم ایجاد چالش باشد، اما با توجه به الحاق نزدیک به صد و شصت کشور به این سازمان، راه تکمیل عضویت ما در این سازمان، امر اجتناب ناپذیری می باشد.  دستگاه سیاست خارجی ما نباید که فرصت را از دست بدهد و زمان امری حیاتی در این باره برای ماست.

 

About admin

Check Also

ورزش و تغيير نگرش‌ها

امروزه ورزش در بسياري از جوامع به صورت فرهنگ در آمده و جايگاه والايي دارد. …